تقویت ایمان مذهبی نوجوانان

ایمان برای نوجوان، همچون طناب نجات بخشی از گرداب خطا و گناه است.
 

چکیده: ایمان برای انسان همچون بالی می مانند که هم بدو سرعت می دهد و هم جهت. ایمان در برخی از سنین دارای اهمیت بیشتری است. نوجوانی یکی از این دورانی است که ایمان برای دوری از خطاها و دادن باورهای درست نقش ویژه ای دارد. با ما همراه باشید تا با راه های تقویت ایمان مذهبی نوجوان بیشتر آشنا گردید.

تعداد کلمات 1388 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

 

بدیهی است یکی از راهکارهای مقابله با انحرافات جنسی و اخلاقی، پناه بردن به خیمه خداوند و مقید بودن به دستورهای دینی و مسائل شرعی است و روشن است که دستورهای خداوند به گونه ای ترسیم شده که سعادت دنیوی و اخروی انسانها را تأمین کند و اگر انسان ها به دستورهای شرع مقدس گردن نهند و بدان ها عمل کنند، هیچ گاه به تباهی و فساد مبتلا نمی شوند. برای اینکه بحث حاضر از کلی گویی تهی باشد و والدین و مربیان بتوانند با مصادیق عینی مسائل معنوی و دستورهای دینی آشنا شوند و به فواید هرکدام پی ببرند، در ادامه به ذکر نمونه هایی از مصادیق بارز دستورهای دینی که در آرامش و صلاح انسان تأثیرگذار است، اشاره می کنیم.

آن گاه که انسان دست از مادیات می شوید و با لباسی پاکیزه از نجاست ظاهری و غصب (فراهم شده از مال حلال) به پیشگاه خدا روی می آورد و در نماز خود از خداوند رحمان و رحیم یاد می کند و از او یاری می خواهد که به راه راست هدایتشن کند و وی را همراه با ستمگران و گمراهان، مغضوب درگاهش قرار ندهد (سوره حمد) و این برنامه را در پنج وقت شبانه روز و در هر نماز تکرار می کند و در فضای معنوی مملو از یاد خدا و توجه به دستورهای او و دوری از گناه و نافرمانی خدا قرار می گیرد، این حالت معنوی و توجه، غفلت را از او دور ساخته، از گناه و معصیت پروردگار باز می دارد و نمی گذارد انسان به انحرافات مبتلا گردد. خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: أقم الصلاة إن الصلاة تنهى عن الفحشاء والمنکر؛ «نماز را به پا دار که نماز، انسان را از پستی و پلیدی باز می دارد».[1]
محمدبن سنان از حضرت رضا (علیه السلام) روایت می کند که حضرت در پاسخ پرسش های او درباره نماز نوشتند: «علت و فلسفه نماز آن است که نماز اقرار به ربوبیت خداوند بزرگ، نفی شریک برای او و... است؛ علاوه بر این، نماز در پنج وقت موجب مداومت یاد خدا و باد قیامت می شود و این ذکر مداوم و قیام در پیشگاه حضرت حق، انسان را از آلودگی به گناهان حفظ می کند و از فساد و انحراف باز می دارد.»[2]
البته نماز وقتی این ویژگی را خواهد داشت که انسان آن را با آداب و شرایط خاص خودش به جای آورد و نماز را کامل و درست انجام دهد و گوش به فرمان نماز باشد و  با حال معنوی و معرفت ویژه، این عبادت سترگ را انجام دهد. حضرت علی (علیه السلام) در روایتی می فرمایند: الصلوة حصن من سطوات الشیطان؛[3] «نماز قلعه و دژی است که انسان را از گناه و حملات شیطان باز می دارد.»

 دعا همچون باران بهاری است که سرزمین دل ها را سیراب می کند و آرامش را بر شاخسار روح و جان آدمی ظاهر می سازد. انسان در دعا، با خدای خود مناجات می کند و از مشکلاتی که زندگانی او را نگران کرده، به وی پناه می برد. بی تردید، با بازگو کردن مشکلات، آرامش روانی به انسان دست می دهد و انسان از تشویش خاطر رهایی می یابد و به نورانیت درون و اطمینان خاطر نایل می شود.[4] همگی اینها، انسان را از گناه و ناهنجاری مصون ساخته، اجازه نمی دهد نوجوان به تخریب این حالت معنوی و عرفانی دست بزند.
هیچ انسانی نیست که در زندگی گرفتاری و مشکلات نداشته باشد. بلاهای روحی و اخلاقی، اکثر انسان ها را تهدید می کند. ارتباط با خدا و دعا به درگاه الهی و مأنوس شدن با دعای کمیل، ندبه، توسل، آل یاسین و مانند آن، دردها را زایل می کند و انسان را از انحراف مصون می دارد. امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «دعا کن که شفای همه دردها در دعاست».[5]
یکی از فیلسوفان روانشناس، دعا را برای معالجه بیماران، راهی مفید دانسته، می گوید: «دعا برای معالجات امراض روحی بسیار مؤثر بوده، در نتیجه، صحت بدنی و جسمی را در پی خواهد داشت.»[6]
برای ایجاد آرامش و دفع انحرافات اخلاقی در زندگی، باید دعا کنیم و به خداوند پناه بریم؛ چه اینکه دعا مستجاب شود یا نشود، در روح انسان آرامش می آفریند و کوههای غم و نگرانی را ذوب می کند. انسانی که با یاد و ذکر خدا مأنوس شده باشد، دست به انحراف اخلاقی و جنسی نمیزند و یاد خدا درد او را درمان می کند. حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند: «گرفتاری های پی در پی و دردها را به وسیله دعا و ارتباط با خدا درمان کنید.»[7]
دعا و نیایش با پروردگار و جان جانان، نوجوان و جوان را آن چنان رشد می دهد که بتوانند در مقابل تمام انحرافات و پلیدی های جامعه مقاومت کنند. دعا چنان آنها در صلح و سلامتی قرار می دهد که شعشعه پرتو این صلح و ثبات بر چهره آنها نمودار می شود و هرجا بروند، این نور با آنهاست و در همه جا آنها را از گناه ونافرمانی مصون می دارد.
 

یکی دیگر از آموزه هایی که در درمان انحراف اخلاقی، حائز اهمیت است، تلاوت قرآن و تدبر در آیات نورانی آن است. قرآن کریم، این کلام وحیانی، دل ها را به نور و هدایت راهبری می کند و شخصی که با قرآن مأنوس باشد به طرف فساد و تباهی نمی رود؛ چون با زلال چشمه سار معرفت الهی و نوای دلنشین کلام حضرت حق خو گرفته است و این معرفت و همنشینی با قرآن، او را به سوی سعادت و سلامتی رهنمون می شود.
حضرت علی (علیه السلام) در نهج البلاغه، خطبه ۱۱۰ می فرمایند: «قرآن بیاموزید؛ زیرا قرآن بهترین گفتار و بهترین حدیث است، و در آیات قرآن تدبر کنید؛ چون بهار دلهاست، بهترین گفتار و بهترین حدیث است، و از نور قرآن شفا بگیرید؛ چون قرآن شفای تمام دردهای سینه است».
اگر به قرآن عمل شود و به حلال و حرام آن دقت گردد، انسان را به شاه راه سعادت و سلامتی رهنمون می کند و با ارائه برنامه سالم زندگی، او را از گمراهی و انحراف باز می دارد. قرآن کریم برای هدایت و دعوت مردم به یگانه پرستی و آموزش ارزش های انسانی و ارشاد انسان ها به طرف رفتارهای بهنجار و سالم در جامعه، نازل شده است؛ لذا کسانی که به قرآن عمل کنند و به آن ایمان داشته باشند، در هدایت و رحمت الهی قرار می گیرند و از ناملایمات مصون می مانند. قرآن کریم می فرماید: وهدی و رحمه لقوم یومنون؛[8] قرآن، هدایت و رحمت است برای کسانی که به آن ایمان دارند،.
یکی از اندیشمندان مسلمان می گوید: «بدون شک در قرآن نیروی معنوی عظیمی وجود دارد که در نفس انسان تأثیری شگرف بر جای می گذارد، و این نیرو باعث بیداری وجدان و بالندگی شعور و صیقل روح انسان می شود و ادراک انسان را بیدار کرده، بصیرتش را جلا می بخشد؛ به همین دلیل است که افراد مانوس با قرآن، ناگهان به انسانی تبدیل می شوند که گویا تازه متولد شده اند».[9]
پس ما که خواهان آرامش و سکون هستیم، ما که خواهان پایان دادن به انحرافات فرزندان خود هستیم و می خواهیم نوجوان و جوان بالنده و نورانی داشته باشیم، باید سعی کنیم هر چه بیشتر فرزندانمان را به محضر قرآن ببریم و جان و دل آنها را داروی شفا بخش قرآن مداوا کنیم.
 
منبع: کتاب «با دخترم (ویژه والدین و مربیان دختران نوجوان)»
نویسنده: علی احمدپناهی و داود حسینی
 

پی نوشت :
[1] . عنکبوت، آیه 45.
[2] . محمد بن حسن حرالعاملی، وسائل الشیعه، ج۳، باب ۱، ص 4، ح 7.
[3] . محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج ۷، ص166.
[4] . علی احمد پناهی، مجله معرفت، سال ۱۳۸۲، ش ۷5، ص۱۹.
[5] . محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج۳، ص284.
[6] . ویلیام جیمز، دین و روان، ترجمه مهدی قائنی، ص154.
[7] . محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص 40.
[8] .سوره یوسف، آیه 111.
[9] . محمد عثمان نجاتی، قرآن در روانشناسی، ص 122.